A RAGC recoñece a traxectoria de cinco científicos galegos da USC e a UVigo
luns, 5 de outubro do 2020
Cinco
investigadores galegos en activo recibirán o vindeiro xoves día 8
de outubro as Medallas de Investigación da Real
Academia Galega de Ciencias (RAGC). Esta distinción recoñece na
súa segunda edición a traxectoria consolidada de cinco científicos
da Universidade de Santiago de Compostela (USC) e da Universidade de
Vigo (Uvigo).
A
entrega das medallas terá lugar no acto académico de celebración
do Día da Ciencia en Galicia, no Colexio de Fonseca (Santiago), que
será presidido polo titular da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, e o
presidente da RAGC, Juan M. Lema Rodicio. Tamén se homenaxeará a
figura de Andrés Comerma, o enxeñeiro que deseñou o Dique da Campá
no Arsenal de Ferrol, e serán concedidos os Premios de Investigación
Ernesto Viéitez.
As
Medallas de Investigación da RAGC distinguen a científicos e
científicas de prestixio que desenvolvesen a maior parte da súa
carreira investigadora en Galicia en cada unha das súas cinco
seccións.
A
medalla Enrique Vidal Abascal, da sección de Matemáticas, Física e
Ciencias da Computación, correspóndelle a Carlos Salgado,
director do Instituto Galego de Física de Altas Enerxías da USC
(único centro galego ata agora coa distinción de Unidade de
Excelencia María de Maeztu). Doutorado en Física Teórica pola USC,
Salgado (Monforte de Lemos, 1971) completou a súa formación con
estadías nas Universidades de París Sur e Roma e no CERN. No ano
2011 recibiu unha axuda Starting Grant do European Research Council
(ERC) e no 2019 unha Advanced Grant. Salgado está á fronte dun
grupo referente internacional na teoría e fenomenoloxía de
interacción forte en condicións de altas temperaturas e densidades,
relativa á materia que formaba todo o Universo uns microsegundos
despois do Big Bang e que se produce en laboratorio nos grandes
aceleradores de partículas, especialmente no LHC do CERN.
O
catedrático da UVigo Jesús Simal-Gándara (Santiago, 1966)
recibe o xoves a medalla Antonio Casares Rodríguez, da sección de
Química e Xeoloxía. É responsábel do Grupo de Investigacións
Agro-Ambientais e Alimentarias da Uvigo, grupo de referencia
competitiva da Xunta de Galicia. Foi membro do Comité Científico da
Axencia Española de Consumo, Seguridade Alimentaria e Nutrición;
director do Centro de Investigación Agro-Ambiental e Alimentario;
director do Departamento de Química Analítica e Alimentaria; e
vicerreitor de Internacionalización da Uvigo. En 2018 foi incluído
na lista dos 100 autores máis citados a nivel mundial no campo da
tecnoloxía de alimentos. Actualmente é presidente da Asociación
Internacional de Nutrición e Seguridade Dietética e membro da Real
Academia de Farmacia de Galicia. Realizou estancias de investigación
en Francia, Estados Unidos, Alemaña, Reino Unido, Holanda e Suecia.
Luis
Miguel Botana (Catoira, A Coruña) recibe a medalla Ánxeles
Alvariño, da sección de Bioloxía e Ciencias da Saúde. Catedrático
de Farmacoloxía na Facultade de Veterinaria do Campus de Lugo da
USC, fixo unha estancia posdoutoral na Universidade Johns Hopkins de
Baltimore. A súa actividade científica céntrase na farmacoloxía,
toxicoloxía e detección das toxinas mariñas, así coma no uso de
produtos mariños para a formulación de fármacos. Foi director do
Laboratorio Comunitario de Referencia de Biotoxinas Mariñas e
director do Departamento de Farmacoloxía da USC. A investigación
desenvolvida durante a súa carreira, en colaboración con máis de
50 grupos internacionais, tivo unha gran proxección social no sector
pesqueiro en Galicia: a actual lexislación europea sobre control de
toxinas mariñas baséase en parte nos traballos do seu grupo de
investigación, que é referencia mundial neste eido.
O
catedrático da UVigo Xosé Ramón Nóvoa (Dozón, Pontevedra)
foi o elixido pola sección de Ciencias Técnicas para recibir a
medalla Isidro Parga Pondal. Doutorado en Química pola USC, a súa
carreira docente e investigadora estivo sempre ligada á actual
Escola de Enxeñaría Industrial de Vigo, con estadías de
investigación na Universidade de Manchester (Inglaterra) e no Centro
Nacional de Investigación Científica (CNRS) de Francia. A súa
actividade investigadora céntrase nas aplicacións industriais da
electroquímica: corrosión, recubrimentos, pasividade e baterías
son as súas principais liñas de traballo activas na actualidade.
Ten dirixido nesta temática 12 teses de doutoramento e publicado
máis de 150 artigos.
A
medalla Domingo García-Sabell Rivas, da sección de Ciencias
Económicas e Sociais da RAGC, destaca a traxectoria de José
Manuel Sabucedo (Vigo, 1955), catedrático de Psicoloxía Social
na USC. É coordinador do grupo de Comportamento Social e Psicometría
Aplicada e membro do instituto CRETUS. Recibiu o Premio Galicia de
Investigación e foi promotor e primeiro presidente da Sociedade
Científica Española de Psicoloxía Social e editor da International
Journal of Social Psychology. A súa investigación céntrase no
estudo de procesos psicosociais básicos e na súa aplicación aos
ámbitos da conduta política e do medio ambiente. Nos últimos anos
e xunto ao seu equipo traballou na conceptualización da obriga
moral. A súa formulación está a ser utilizada por outros autores
en modelos explicativos de diversas condutas.
A
celebración da ciencia
A
entrega das medallas forma parte da celebración do Día da Ciencia
en Galicia, que a RAGC promove para poñer en valor a traxectoria dos
científicos que historicamente e na actualidade contribúen de forma
significativa ao avance do coñecemento e á súa aplicación á
mellora da calidade de vida das persoas e ao progreso económico de
Galicia.
Neste
marco, no acto académico do vindeiro xoves homenaxéase a figura do
enxeñeiro e arquitecto naval, farmacéutico, escritor e divulgador
Andrés Comerma, responsable do deseño da obra máis importante
realizada en Galicia no século XIX –o Dique da Campá no Arsenal
de Ferrol– e introduciu numerosas innovacións tecnolóxicas en
Galicia, como a telefonía e os raios X.
Tamén
serán entregados os Premios de Investigación Ernesto Viéitez a un
equipo liderado polo Centro Singular de Investigación en Medicina
Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS) da USC e a un enxeñeiro
do Centro de Investigación TIC (CITIC) da UDC.