Teresa Piñeiro e Xabier Rolán traballan nun proxecto internacional que reconstrúe a pegada da pandemia a través de Instagram
xoves, 6 de maio do 2021
Teresa
Piñeiro, investigadora da Universidade da Coruña, e Xabier Martínez
Rolán, investigador da Universidade de Vigo, están a participar nun
proxecto internacional que analiza o retrato do inicio da pandemia a
través da rede social Instagram. No proxecto, financiando polo
Ministerio de Ciencia e Tecnoloxía de Brasil, tamén traballan
investigadores das universidades brasileiras Estatal Paulista e
Brasilia. Parten da análise de 100.000 publicacións sobre “COVID”
e sobre “coronovirus” realizadas entre marzo e maio do ano pasado
difundidas en español e portugués e con meirande número de
interaccións en Instagram.
O
obxectivo é coñecer até que punto a cidadanía reflexionou e
opinou sobre o inicio da pandemia nesta rede social.
Coordinado
polo fotógrafo e profesor da Unesp Denís Renó, a investigación
avalía e debulla os efectos da fotografía (a base temática e
formal de Instagram) “na construción do coñecemento colectivo
sobre a COVID-19 no Brasil e en España”.
A
iniciativa (que se presenta baixo o epígrafe Educar e informar: a
fotografía nos procesos comunicacionais vía Instagram sobre a
COVID-19) foi unha das 90
seleccionadas, de entre máis de 2.200 propostas, na convocatoria de
investigacións sobre a pandemia impulsada polo Consello Nacional de
Desenvolvemento Científico e Tecnolóxico e o Ministerio de Ciencia
e Tecnoloxía do Brasil.
No
caso do docente da Universidade de Vigo, o seu papel na investigación
céntrase en primeiro termo “na captura e análise dos datos”,
dada a súa experiencia investigadora no tratamento e estudo de
grandes bases de datos xeradas con información extraída das redes
sociais. No arranque desta iniciativa, que se estenderá ata o
primeiro semestre de 2022, Martínez Rolán responsabilizouse da
compilación das 103.000 publicacións en castelán ou portugués que
contiñan as ditas palabras e un maior número de interaccións, de
entre todas as realizadas nos dous meses seguintes á declaración do
Estado de Alarma en España, o 13 de marzo, e a aprobación do
Decreto de Calamidade Pública por parte do Senado Federal
brasileiro, sete días despois.
A
mostra reúne tanto publicacións de España e Portugal como de
diferentes países de Iberoamérica, sendo Brasil o máis
representado, cun número de publicacións superior ao do resto da
mostra no seu conxunto. “Ter moita información vaiche dar unha
visión menos nesgada da realidade”, recoñece o investigador do
grupo Sepcom, respecto dunha base de datos con “trece variábeis de
análise”, desde a data e hora de cada publicación ata o número
de likes ou comentarios.
Segundo
fai saber Teresa Piñeiro, “unha parte importante da mostra está
conformada por publicacións dos media tradicionais, que fixeron
desta rede social unha das súas principais canles de difusión”.
Entre os autores das publicacións que integran a mostra tamén se
atopa presidente do Brasil, Jair Bolsonaro, “un dos principais
líderes negacionistas”, como lembra Rolán. Neste punto, o
investigador destaca o interese que, no marco deste estudo, terá
coñecer o impacto das numerosas “mensaxes de apoio e en contra”
que o presidente brasileiro suscitou nesta rede social, ao igual que
“saber tamén o que se dixo en Instagram dos principais boatos
relacionados coa COVID-19”.